در قرآن کریم حدود هفتصد آیه (۱) را درموضوع روان شناسی برشمرده اند که البته این رقم و موضوعات ذیل آیات آن، جای تامل دارد، دراینجا تعدادی از مهمترین آیات مطرح شده در مجموعه های مختلف را با ذکر موضوع آیه آورده میشود:
۱-    ارزیابی شخصیت براساس روان شناسی:
در داستان حضرت سلیمان میخوانیم :
«وانی مرسله الیهم بهدیه فناظره بم یرجع المرسلون فلما جاء سلیمان قال اتمدونن بمال فما آتانی الله خیر مما آتاکم بل انتم بهدیتکم تفرحون»(۲)
«و در واقع من هدیه ای به سوی آنان میفرستم، پس بنگرم که فرستادگان با چیزی باز میگردند.»
و هنگامی که (فرستاده ملکه) نزد سلیمان آمد،(سلیمان) گفت: «آیا [مرا] با مال امداد میرسانید! پس آنچه خدا [به من] داده، بهتر است از آنچه به شما داده است؛ بلکه شما فقط به هدیه خود شادمان میشوید.»

۲-    شخصیت:
در سوره ی اسراء آیه ی ۸۴ میفرماید:
«قل کل یعمل علی شاکلته فربکم اعلم بمن هو هدی سبیلا»
بگو:«همه برطبق (روش وخلق وخوی) خویش عمل میکنند؛ و پروردگارتان داناتر است، به کسی که او ره یافته تر است.»
توضیح «شاکله» ازماده «شکل» به معنای «مهارکردن حیوان» است.(۳) به خود مهار «شکال»گفته میشود و از آنجا که روحیات و سجایا و عادت های هر انسانی او را به رویه ای خاص مقید میکند با آن «شاکله» گویند.(۴)

۳-    واکنش های روانی، افشاگر راز درون :
خداوند متعال در این باره میفرماید:
«واذا ما انزلت سوره نظر بعضهم الی بعض هل یراکم من احد ثم انصرفوا صرف الله فلوبهم بانهم قوم لا یفقهون »(۵)
«وهنگامی که سوره ای فرو فرستاده شود، برخی آن (منافق) آن برخی (دیگر) نگاه میکنند( در حالی که میگویند: ) آیا هیچ کس شما را می بیند! سپس منصرف میشوند(وبیرون میروند)؛ خدادلهایشان را (از رحمت) منصرف ساخته ؛ بخاطر آنکه آنان گروهی هستندکه فهم عمیق نمیکنند.»

۴-    تقسیم شخصیت براساس عقیده:
در قران کریم با توجه به اهمیت این موضوع ، شخصیت به سه دسته «مومن» ،«کافر» و «منافق» تقسیم شده است.
۵-    روانشناسی رنگ ها:
«قالوا ادع لنا ربک یبین لنا ما لونها قال انه یقول انها بقره صفراء فاقع لونها تسر الناظرین»(۶)
گفتند:«برای ما از پروردگارت بخواه تا برای ما روشن بیان کند که رنگ آن (گاو) چگونه است!( موسی ) گفت که اومیگوید:«در حقیقت آن گاوی زرد است که رنگش یکدست است، که بینندگان را شاد سازد.»
بابررسی های انجام گرفته «رنگ زرد» باعث آرامش وسرور باطنی انسان میشود لذا معمولا در خوابگاه های روان درمانی ، از رنگ زرد برای لباس های بیماران استفاده میشود.(۷)
۶-    روانشناسی رشد:
۱-۶  رشدکودک ومراحل آن(۸):
«والله اخرجکم من بطون امهاتکم لاتعلمون شیئا وجعل لکم السمع والابصار والافئذه لعلکم تشکرون»(۹)
«خداوند شمارا از رحم مادرانتان بیرون آورد درحالی که هیچ نمیدانستید، وبه شما گوش وچشم وقلب عطا فرمود تا اینکه شکر به جا آورید.»
۲-۶ رشد زبان:
«خلق الانسان علمه البیان»(۱۰)
«انسان را خلق کرد، به اوگفتار را تعلیم داد.»
۳-۶ عوامل موثردر رشد زبان:
در رشد زبان یک سلسله عوامل مادی(رسش بدنی، هوش ، محیط خانواده و….) (۱۱) که قابل اثبات در آزمایشگاه ها میباشد و عوامل غیرمادی (اراده خداوند وسخن گفتن در گهواره ) دخالت دارد.
۴-۶ خانواده:
خانواده از عوامل موثر در رشد انسان است. قران کریم با تاکید برایجاد خانواده ای سالم وآرام ، بر این نکته تاکید کرده است ومیفرماید:(۱۴)
«ومن ایاته خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکنوا الیها وجعل بینکم موده ورحمه ان فی ذلک لایات لقوم یتفکرون»(۱۵)
«و از نشانه های او این است که همسرانی از (جنس) خودتان برای شما آفرید، تا بدان ها آرامش یابید، ودربین شما دوستی و رحمت قرار داد؛ قطعا در آن [ها] نشانه هایی است برای گروهی که تفکر میکنند.»
۵-۶ رشدشخصیت:
تاکید قران بر این نکته که محرومیت جنسی لزوما موجب آسیب نیست. این نظریه برخلاف نظریه ی فروید» است ولی با نظر «مزلو» قابل تفسیر است.(۱۶)
«ولیستعفف الذین لایجدون نکاحا حتی یغنیهم الله من فضله »(۱۷)
«وکسانی که (وسایل) ازدواج نمی یابند،باید خویشتنداری کنند تا خدا از بخشش خود آنان را توانگر سازد.»
۶-۶ کفایت اجتماعی:
کفایت اجتماعی عبارت است از: «قابلیتی که کودک میتواند به وسیله ی آن از منابع محیطی بهره جوید ونتیجه ی رشدی خوبی به دست آورد.»(۱۸)
از قران کریم نیز ویژگی نیاز به پیشرفت را در آدمی میتوان استنباط کرد:
«یا ایها الانسان انک کادح الی ربک کدحا فملاقیه»(۱۹)
ای انسان! در حقیقت توبه سوی پروردگارت کاملا تلاش میکنی(ورنج میکشی) و او را ملاقات میکنی.

منابع

۱-      این عدد با توجه به شمارش آیات ارائه شده در کتاب “قران و روانشناسی” نوشته دکتر “محمد عثمان نجاتی” میباشد
۲-      نمل /۳۵ و۳۶
۳-      مصباح المنیر، قیومی ،ص ۳۲۱٫ نشر دارالهجره،۱۴۰۵
۴- تفسیر نمونه .ج ۱۲ ،ص۲۴۷
۵-  توبه/۱۲۷
۶-  بقره/۶۹
۷- روانشناسی رنگها،ص ۸۷
۸-  نحل/ ۸۷
۹ –  الرحمن/۳ و۴
۱۰ – المیزان ج۱۹، ص۷۱۷
۱۱- آل عمران/۴۶
۱۲- مریم/۲۹
۱۳- لقمان/۱۷-۱۲ ونسا /۳۵-۳۴
۱۴- روم /۲۱
۱۵- نور/۳۳
۱۶- انشقاق /۶
۱۷- روانشناسی رشد(۲) بانگرش به منابع اسلامی، جمعی از نویسندگان،ج ۲ ص۹۷۸
۱۸- روانشناسی رشد(۲) بانگرش به منابع اسلامی، ص ۹۶۵
۱۹-روانشناسی رشد(۲)بانگرش به منابع اسلامی، جمعی از نویسندگان،ج ۲ ص۶۳۶، دفتر همکاری حوزه ودانشگاه

نویسندگان:
حمیده فیض آبادی
حسین پناهی

«اعجاز علمی قرآن» مربوط به اشاراتی است که از گوشه های سخن حق تعالی نمودارگشته و هدف اصلی نبوده است، زیرا قرآن کتاب هدایت است و هدف اصلی آن جهت بخشیدن به زندگی انسان و آموختن راه سعادت به او است ازاین رو اگر گاه در قرآن به برخی اشارات علمی بر می خوریم، ازآن جهت است که این سخن از منبع سرشارعلم و حکمت الهی نشأت گرفته و از سرچشمه علم بی پایان حکایت دارد.
در این مقاله می خواهیم به آیاتی که رنگ و بوی روانشناسی دارند بپردازیم.

تأثیر رنگ ها بر انسان

قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّن لَّنَا مَا لَوْنُهَا قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنّهَ بَقَرَةٌ صَفْرَاء فَاقِعٌ لَّوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِینَ (بقره/69)
«گفتند: از خدای خود بخواه برای ما روشن کند آن چیست؟ موسی گفت: خدا می گوید: آن گاوی است زرد، رنگ آن پر رنگ یک دست است، بینندگان را خرسند و شادمان می کند».
پژوهش های علمی نشان می دهد که رنگ ها بر انسان و در زندگی وی تأثیر دارند. رنگ سبز احساس دوست داشتن زندگی و امید به زندگی را در انسان ایجاد می کند(به این خاطر پوشاک جراحان از رنگ سبز انتخاب شده که روی بیمار تأثیر بگذارد. و آیاتی که از پوشش بهشتیان در بهشت صحبت می کنند نیز می گویند که پوشاک آن ها سبز رنگ است)- رنگ ارغوانی انسان را به آرامش فرا می خواند- رنگ زرد دستگاه عصبی را پر جنب و جوش و انسان را با نشاط می کند(فعال می کند) و احساس شادمانی و خرسندی را در وی ایجاد می کند- رنگ آبی احساس سردی نمودن و رنگ سرخ احساس خشکی نمودن را در وی ایجاد می کند. همین طور درصد یادگیری در متون و تصاویر رنگی بیش تر از متون و تصاویر سیاه و سفید است(به عبارتی مغز چیزهای رنگی را بهتر ذخیره می کند و به یاد می آورد). رنگ به کارها معنی می دهد، در کارهایی که با اعداد با حجم زیاد صورت می گیرد درصد اشتباهات در اعداد رنگی کم تر از اعداد سیاه و سفید است.

در اینجا شما را با ۱۰ مورد از این جملات نادرست آشنا می کنیم:   گفتن بعضی حرف ها یا نظرات به کودکان تاثیرات بسیار بدی بر ذهن آنها دارد. بعضی از این صحبت ها آنقدر بد هستند که اکثر ما بد بودنشان را تشخیص می دهیم و از گفتن آنها به کودک خودداری می کنیم، مثلا جملاتی مانند “کاش هیچ وقت به دنیا نمی آمدی” یا “ما تو را نمی خواستیم”.ولی شاید جالب باشد بدانید که چیزهای دیگری هم وجود دارد که بی ضرر به نظر می رسند ولی  گفتنشان کم کم  کودک را دچارخودکم بینی و احساسات منفی می کند. در اینجا شما را با ۱۰ مورد از این جملات نادرست آشنا می کنیم:

۱٫بیشتر تلاش کن، تو می توانی

ممکن است احساس کنید که فرزندتان در مدرسه، در ورزش یا در مهارت های دیگر آن طور که باید و شاید از توانایی هایش استفاده نمی کند. هر گونه اظهارنظری که نارضایتی شما را نشان بدهد نه تنها او را دلسرد می کند بلکه می تواند نتیجه عکس داشته باشد. وقتی چیزی از فرزندتان می خواهید،  دقیقا مشخص کنید که توقعتان چیست. مثلا بگویید “وقتی اتاقت را کاملا تمیز کردی اجازه داری کارتون تماشا کنی.”

یک روانشناس کودکان گروه استثنایی با بیان اینکه معلولان علاوه بر مشکلات ناتوانی و کم‌توانی جسمی، فشارهای روانی زیادی را نیز متحمل می‌شوند، می‌گوید: به طور کلی میزان و درجه فشار روانی که معلولان تجربه می‌کنند به میزان نقص و آسیب، میزان برخورداری از حمایت‌های سازمان‌های ذی نقش و نوع نگاه جامعه بستگی دارد اما با این وجود معلولانی که بر اثر حوادث، دچار ناتوانی می‌شوند نسبت به معلولان مادرزادی، فشار روانی بیشتری تحمل می‌کنند.

 سعید رضایی گفت: با بیان اینکه براساس آمار سازمان جهانی بهداشت دو الی سه درصد از افراد کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه دارای ویژگی‌های استثنایی و خاص هستند، اظهار کرد: هدف از نام‌گذاری روز جهانی معلولان، آگاه‌سازی عمومی و ارتقاء سطح نگرش و ذهنیت آحاد مردم نسبت به معلولیت است.

بیان راه به آرامش رسیدن توسط دکتر رفیعی را ازاینجا دریافت کنید

دریافت

نگاهی روان شناختی - دینی به مراسم عزاداری حسینی

دزیافت

بیشتر وقت‌ها ارتباط نادرست باعث وخیم‌تر شدن مشاجرات می‌شود. وقتی زوج‌ها شروع به دعوا کردن می‌کنند، معمولاً تمرکزشان بر برنده شدن در آن است، نه حل کردن مشکل.

همه زوج‌ها گه گاه دچار اختلاف می‌شوند. زوج‌ها اگر بتوانند با احترام، هوشیاری و درک با این تفاوت‌ها برخورد کنند، خواهند توانست احتلافاتشان را به طریقی مثبت از بین برده و همدیگر را بیشتر بشناسند. اما اگر این اختلافات به درستی حل نشوند، زوج‌ها خیلی زود از هم دور و جدا می‌شوند.

مقدمه
با استفاده از روش‌های ساده و سرگرم کننده می‌توانید کودک لجباز را آرام کرده و برای دقایقی او را مجبور به همکاری با خود کنید. در نظر بگیرید می‌خواهید دندان‌های فرزندتان را مسواک بزنید، دهانش را باز نمی‌کند. در موقع ناخن گرفتن ، او خیلی تکان می‌خورد. اگر کودکتان پارک را ترک نکند، شما دیر به محل کارتان می‌رسید، ولی او همچنان از تاب بازی دست بر نمی‌دارد. معمولا کودکان ۴-۳ ساله، ساز ناسازگاری می‌زنند، خصوصا زمانی که والدینشان بطور جدی کاری را از آنها می‌خواهند، مخالفت می‌کنند. علت مخالفت آنها بیشتر برای نشان دادن استقلال و بی‌نیاز بودن آنها به دیگران است و حرف زدن در این مورد با آنها بی‌فایده است.

بر این باوریم که قرآن کتاب جامعی است و تمامی حقایق هستی به طور کامل در آن تبیین شده است .

... وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ» (ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز است (نحل/ 89))

هدف نهایی نزول قرآن ، انسان سازی و تربیت بشر است بنابراین منظور از «همه چیز» تمام اموری است كه انسان برای پیمودن راه تكامل به آنها نیاز دارد اموری كه تمامی جنبه‌های مادی ، معنوی ، فردی و اجتماعی او را در برمی‌گیرد .

راهنمای تشخیص و درمان اختلال

کمبود توجه/ بیش فعالی

نویسندگان: بتسی هوزا، جولی سارنو اونز، ویلیام ای.بلهام

مترجم: حمیدرضا قامت بلند

سندروم دوران کودکی که اخیرا اختلال کمبود توجه/بیش فعالیADHD))نام گرفته با اسامی متعددی توصبف شده است . این اسامی شامل آسیب خفیف مغز، واکنش بیش حرکتی دوران کودکی، اختلال بیش حرکتی – تکانشگری، بیش فعالی و اختلال کمبود توجه( با یا بدون بیش فعالی) می باشد.

ناشناس ( تحصیلات : فوق دیپلم ، 20 ساله )

سلام.ممنون بابت پاسخگوییتون..یه مشکل بدی دارم اگه بتونین زندگیمو متحول کنین ممنون میشم.ازوقتی بچه بودم مشکل زیاد داشتیم تو زندگیمون بحثو دعوا زیاد داشتیم.متاسفانه من یه زن بداخلاقو عصبی وبددهن هستم.اگه خودم باشم مهربونم وباگذشت اما وقتی عصبی میشم اونقد پرخاشگری میکنم و بدهنم که حالم ازخودم به هم میخوره.من دوساله ازدواج کردم ویک ساله خونه خودمم شوهرم مرد صبورو خوبیو فقط لجبازه وگاهی اوقات دست به زن داره که البته بیشترش مقصر رفتارای منه.مدام باشوهرم بحث میکنم و بهش بی احترامی های بدی میکنم وکارای دیگه بعدش ازکارام پشبمون میشم وگریه میکنم.دست خودم نیست.بازم شوهرم منو دوس داره.من ازخودم بدم میاد هرروز تصمیم میگیرم عوض شم اما نمیشه.البته اینم میدونم یکم از رفتارای بد من به خاطراینم هست که درقدیم شوهرم اذیتم میکرد ومنومیزد و کاری میکرد خودمو تحقیرکنم.اما الان اون بهترشده ولی من خیلی داغونم.هروقت شوهرم منو عصبی میکنه من هرچی از دهنم درمیاد بهش میگم یامشت میزنم بهش.دست خودم نیس .خواهشا کمکم کنین

ناشناس ( تحصیلات : لیسانس ، 27 ساله )

سلام خسته نباشید من یه برادر دارم الان 31 سالش هست ازنظر اخلاقی خیلی بد هست وقتی اعصبانی میشه چاقو و.. دستش میگیره با همه فامیل بد هست دعوا میکنه الان با بابای زنداداشم اینا بد شده نه میذاره ما بریم خونشون نه اونا بیان نه داداشم بره داداشم با خانومش هم پیش ما زندگی می کنند مکافاتی شده نمیدونیم چیکار کنیم نه سرکار میره نه مسولیت زندگی داره یه بار عقد کرد با این اخلاقش زنش ازش طلاق گرفت اخلاقش خیلی بدخیلی براش داداشم تلاش کرد پول دانشگاهشو داد ولی مدرکشو نگرفت تموم نکرد درسشو هر وقت پول بخواد از داداشم میگیره حالا اون داداشم میخواد جدا زندگی کنه نمیدازه میگه باشد اینجا باشه خرج منو بده از نظر روحی خیلی داغون شدیم از دستش حتی انقدر من خسته شدم که دیگه میخواستم خودمو بکشمو خیلی خسته شدم خیلی اذیت میکنه هر چی دعا میخونم ولی انگار نه انگار خیلی خسته شدم میشه شما یه راهنمایی کنید چیکار کنم حتی برا منم مشکل شده همه میکن این دختر خوبی ولی حیف این داداششه خواستگار دیگه برا من نمیاد از دست این دائم تو خونس با همه دعوا مکنه میشه یعی این درست بشه امیدی هست

در این حالت کودک به علت : دیدن خوابهای ترسناک از خواب بیدار می شود و اغلب بخشی از خوابی که موجب ترس وی شده و یا تمامی آن را به یاد می آورد. در این زمان کودک اکثرا در رختخواب خود می نشیند و فریاد می کشد و یا گریه می کند و یا به طرف اتاق خواب و تخت والدین می آید و از آنها تقاضای کمک می کند.

گاهی هم ممکن است کودک دچار وحشت شبانه در خواب شود و با صدای بلند در خواب داد بکشد و گریه کند اما از خواب بیدار نشود.